„N-β-N-ნიტროზო-(p-ამინობენზოის მჟავას ეთილესთერილ)-2,3,4-ტრი- O-აცეტილ-L- არაბინოპირანოზილამინის სინთეზის ახალი მეთოდი და სავარაუდო ბიოლოგიური აქტიურობის პროგნოზირება“

ავტორი: მირანდა ღონღაძე
საკვანძო სიტყვები: L- არაბინოზა, ნიტროზო (-N=O)
ანოტაცია:

უკანასკნელ წლებში ახალი, ბიოლოგიურად და ფარმაკოლოგიურად აქტიური ნაერთების სინთეზის მიზნით, მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია ნახშირწყლების მოდიფიკაციას სხვადასხვა ტიპის ორგანული ნაერთებით. ჩვენი სამუშაოს მიზანს წარმოადგენდა ნიტროზო (-N=O) ჯგუფის შემცველი L– არაბინოპირანოზილამინის სინთეზის ახალი მეთოდის შემუშავება და შესაძლო ბიოლოგიური აქტივობის პოტენციალის დადგენა. პირველ ეტაპზე,L-არაბინოზის (1) პ-ამინობენზოისმჟავას ეთილის ეთერთან კონდენსაციით 50%– იანი მეთანოლის არეში, კატალიზატორის,ძმარმჟავას თანაო- ბისას სინთეზირებულ იქნა N-β-(პ-ამინობენზოისმჟავასეთილესთერილ)–L-არაბი- ნოპირანოზილამინი(2). (2)-ის აცეტილირებით მიღებულ იქნა პროდუქტი (3), რომლის შემდგომი ნიტროზირებით სინთეზირებულ იქნა N-β-N-ნიტროზო- (პ-ამინობენზოის მჟავას ეთილესთერილ)-2,3,4,6–ტეტრა–O–აცეტილ–L-არაბინოპი- რანოზილამინი (4). ნიტროზირების რეაქცია ჩატარდა ახალი მეთოდით. მიმდინარეობდა შემდეგი სქემის მიხედვით: OH H OH H H O H2N COOC2H5 H O CH3OH 3 რეაქციები HO OH H,OH HO OH H 1 2 N H H COOC2H5 (CH CO) O, OAc H OAc H 32H O NaNO2H O CH3COONa Py; 00 AcO H OAc N 3 H CH2CI2 p-TSA AcO H OAc 4 N=O COOC2H5 N COOC2H5 სინთეზირებულ ნაერთთა აღნაგობა დადგენილ იქნა კვლევის ფიზიკო–ქიმიური მეთოდებით. კომპიუტერული პროგრამის PASS Online-ისდახმარებით, ნაერთთა „სტრუქტურა - ბიოაქტივობის’ ანალიზის საფუძველზე სინთეზირებული L-არაბინოპირანოზილ ამინებისთვის დადგენილ იქნა სავარაუდო ბიოლოგიური აქტიურობის და ტოქსიკური გვერდითი ეფექტების ფართო სპექტრი.